„Niema Opera vol. 2” to projekt niezwykły, nie tylko ze względu na rozmach podejmowanych działań, ale przede wszystkim ze względu na swoją misję. Jego zadaniem było prowadzenie interdyscyplinarnych działań edukacyjnych, łączących teatr, taniec i operę oraz integracja społeczna dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami.

Projekt zakładał przeprowadzenie licznych spotkań warsztatowych z zakresu twórczego pisania, tańca, teatru oraz nauki języka migowego dla słyszących uczestników projektu, oraz dla innych chcących nauczyć się podstaw PJM.

Premiera spektaklu „Niema Opera vol. 2” odbyła się 21 października 2022 roku na scenie Stacji Orunia GAK.

Niema Opera vol. 2 – twórcy:

Muzyka:
Warstwa muzyczna do spektaklu „Niema Opera vol.2” powstała pod przewodnictwem Tomasza Szwelnika, współpracującego na co dzień z Fundacją „Sprawni Inaczej”. Pan Tomasz przeprowadził cykl warsztatów muzycznych z grupą osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi „A może”. Wykorzystując różne techniki muzyczne i inspirując się utworem „Niema z Portici” grupa nagrała warstwę muzyczną do spektaklu. Muzycy wykorzystując technikę improwizacji stworzyli warstwę muzyczną przy użyciu instrumentów perkusyjnych, klawiszowych, ale również tych niekonwencjonalnych.

Scenografia:
Część wizualna powstała podczas spotkania osób z niepełnosprawnością wzroku, które wysłuchały operę „Niema z Portici” i opisywały swoje wizualne doznania. Na podstawie tych opowieści scenografki z ASP w Gdańsku stworzyły scenografię do spektaklu.

Scenariusz i reżyseria:
Przy tworzeniu scenariusza wykorzystano metodę verbatim (dramat dokumentalny). Fundamentem scenariusza są rozmowy z osobami zaangażowanymi w projekt. Zapis z rozmów został użyty w warstwie dialogowej spektaklu. Inspiracją bloku dramaturgicznego jest „Niema z Portici”, ale główna oś tematyczna warsztatów skupia się wokół integracji osób o odmiennych predyspozycjach odbioru rzeczywistości, ich potrzeb, doświadczeń, zainteresowań. Za ten etap projektu odpowiadał twórca teatralny Mateusz Brodowski.

Historia Niemej Opery

Inspiracją do powstania projektu „Niema Opera” jest zaprezentowana po raz pierwszy w 1828 roku opera „Niema z Portici” („La muette de Portici”) z muzyką Daniela Aubera oraz librettem autorstwa Eugène’a Scribe’a i Germaina Delavigne’a. Ta pięcioaktowa opera jest z pozoru błahą historią miłosną między Alfonso, Elwirą a Fenellą, a kończy się rewolucyjną rzezią pod Neapolem. Utwór wywarł silny wpływ na teatr i politykę ówczesnego starego kontynentu. Po raz pierwszy jedna z głównych postaci na deskach teatralnych, mianowicie Fenella, była niema. Stało się tak ponieważ primadonna opery paryskiej, grająca tę postać, nie dorównywała swoim talentem partnerom scenicznym i reżyser ograniczył jej grę do tańca, mimiki, gestykulacji. Taki zabieg realizatorski uatrakcyjnił spektakl i przyczynił się do jego wielkiego sukcesu. Polityczny wydźwięk opery odbił się natomiast echem w Brukseli, gdzie doszło do rewolucji politycznej, zakończonej oddzieleniem się Belgii od Holandii. W Księstwie Warszawskim premiera tej opery odbyła się w 1831 roku. „Niema Opera vol. 2” poprzez gatunek teatralny i łączenie elementów opery z teatrem ruchu ma nawiązywać do formy scenicznej, jaką zaproponowali twórcy paryskiej opery. Istotnymi elementami podkreślającymi inspirację i nawiązanie do danych lat są też: aranżacje muzyczne i wykorzystanie solowych partii wokalnych z tejże opery, w warstwie fabularnej – odwołania do niemej postaci, poprzez motyw spotkania perspektyw osób słyszących i niesłyszących. Celem niniejszego przedsięwzięcia o charakterze eksperymentalnym jest jednak nie rewolucja polityczna, a ewolucja prowadząca do integracji społecznej, rewolucja w sposobie myślenia o osobach z niepełnosprawnościami, które wykorzystując język i możliwości jakie oferuje teatr zamanifestują swoją obecność a także pozwolą się poznać i zrozumieć.